Người Việt Nam quan tâm Vấn Đề gì ??? - Dưa Leo

"Donald Trump Vừa Làm Cách Mạng!"

Donald Trump Vừa Làm Cách Mạng!

Nguyễn Quang Duy

Trong thời gian tranh cử nhiều lần ông Trump tuyên bố ông không phải là một chính trị gia, cho đến khi ông ra tranh cử chưa bao giờ tham gia vào hệ thống chính trị Hoa Kỳ.

Ông Trump là một tư bản địa ốc khi thấy mảnh đất vàng Hoa Kỳ xây trên một hệ thống chính trị sụp đổ, thì việc của ông phải làm là phá hệ thống chính trị này để xây lên một hệ thống chính trị khác. Hành động của ông là hành động của một nhà cách mạng.

Ngày 8 tháng 11 vừa qua ông đã thực hiện được điều này khi nắm được đa số phiếu của cử tri đoàn trở thành tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ.

Quyền lực Tổng Thống vững chắc hơn khi đảng Cộng Hòa chiếm được lưỡng viện Quốc Hội và ông Trump được quyền bổ nhiệm một Thẩm Phán Tối cao Pháp viện mới thay cho ông Antonin Scalia vừa qua đời.

Rõ ràng đa số người Mỹ muốn có một sự thay đổi mạnh mẽ, họ tin vào con người của ông Trump và muốn giao cho ông trách nhiệm cách mạng này.

 

Đập từ trong đảng Cộng hòa đập ra.

Ông Trump được mọi người chú ý và thắng trong cuộc tranh cử nội bộ của Đảng Cộng Hòa nhờ phương cách đập phá hệ thống chính trị của Đảng Cộng Hòa.

Ông cho biết ông cũng từng thờ ơ với việc tham gia chính trị chỉ biết đóng tiền cho các chính trị gia nhưng họ chẳng làm nên trò trống gì nên bây giờ ông mới phải tham gia chính trị.

Ông không cần Uỷ ban Quốc gia đảng Cộng hoà vận động gây quỹ và điều hành các chiến dịch tranh cử. Ông có tiền và có cách vận động riêng của ông.

Ông không cần truyền thông báo chí quảng cáo. Bằng cách riêng ông thể hiện rõ một người trực tính ăn ngay nói thẳng không như cách đóng kịch quảng cáo lừa dối của những chính trị gia chuyên nghiệp.

Trong khi ông thẳng tay công kích các chính trị gia thì ngược lại ông tỏ rõ thái độ lắng nghe và hiểu rõ ý nguyện những người dân lao động, đặc biệt là những người lao động gốc da trắng. Ông sẵn sàng vì họ hành động, nói và làm theo ý nguyện của họ.

Nhờ đó ông loại được 16 ứng viên đảng Cộng hòa, đều là những chính trị gia chuyên nghiệp như các Thượng Nghị sĩ Marco Rubio, Ted Cruz, các Thống đốc Jeb Bush, Chris Christie, Rick Perry…

Đương nhiên cách chơi “phi chính thống” của ông gây lo sợ cho hầu hết các chính trị gia đảng Cộng hòa và nhiều người đã công khai phản đối ông. Chiến thắng vừa qua đã xóa đi phần nào những bất đồng nội bộ đảng Cộng hòa do ông gây ra.

 

Đập tiếp bà Hillary Clinton và đảng Dân Chủ

Ông Trump lại tiếp tục đối đầu với bà Hillary Clinton một chính trị gia lão luyện, một người từ lâu đã vận động để trở thành nữ Tổng Thống Hoa Kỳ đầu tiên.

Bà Hillary Clinton từng là đệ nhất phu nhân tiểu bang Arkansas khi ông Bill Clinton làm thống đốc từ 1979-92, đệ nhất phu nhân Hoa Kỳ khi ông Bill Clinton làm Tổng thống 1993-2001, là Nghị sỹ đại diện cho tiểu bang New York 2001-09, là Ngoại Trưởng 2009-13 có quyền lực chỉ sau tổng thống Hoa Kỳ Obama.

Nhìn chung Bà Hillary Clinton là một chính trị thuộc loại kình ngư ông Trump không có gì để so sánh.

Nhưng ông lại là một nhà cách mạng đang tiến hành đập phá hệ thống chính trị mà bà Clinton là người có không ít kẽ hở để ông tấn công.

Bà Clinton nắm khá rõ chiến lược và chiến thuật tranh cử của ông Trump, nên sử dụng sở trường ngoại giao nhằm chinh phục cử tri, nhưng vẫn không thể thoát khỏi gọng kìm công kích của ông Trump.

Có lúc bà phải tuyên bố ngừng đối đầu với ông, dành thời giờ đưa ra những chính sách mà bà muốn quảng bá đến dân chúng.

Lên đến 70 phần trăm thời gian tranh cãi ông Trump đã chủ động sử dụng chiến thuật đập phá. Đương nhiên ông cũng chịu đánh trả để phơi bày cho công chúng con người rất thật của ông.

Việc Tổng Thống Obama công khai đỡ đầu cho bà Clinton dường như không mang lại một kết quả như ý muốn. Di sản ông Obama để lại từ việc nội trị cho đến việc ngoại giao được ông Trump tận tình khai thác.

Bà Clinton vừa mang hình ảnh tiếp nối di sản của Obama, vừa không có thời gian để đưa ra những chính sách riêng của mình, vừa theo lề lối chính trị kiểu cũ thường chỉ thuyết phục được thành phần có học, và thất bại trong việc quảng bá cho chính sách riêng của bà.

Ngược lại tại thành phố Gettysburg tiểu bang Pennsylvania ngày 22/10/2016, ông Trump thông báo kế hoạch phải làm trong 100 ngày đầu nếu ông đắc cử tổng thống.

Bản thông báo ngắn gọn dễ hiểu khả thi và bao trùm mọi vấn đề từ việc làm sạch tham nhũng và lũng đoạn của nhóm đặc quyền ở thủ đô Washington DC, việc bảo vệ người lao động ở Mỹ, đến việc khôi phục an ninh và nền pháp trị theo Hiến Pháp.

Chiến thắng của ông Trump cho thấy ông hoàn toàn chủ động cuộc chạy đua vào Tòa Bạch Ốc. Ông đã cầm quyền và người dân đã giao cho ông các quyền mà mọi Tổng Thống Hoa Kỳ đều mơ ước là nắm được Lưỡng Viện Quốc Hội.

Còn việc xây dựng lại một hệ thống chính trị đã tồn tại trên 200 năm là một điều không phải dễ và sẽ là công việc của ông trong 4 hay 8 năm tới.

 

Đối với thế giới.

Trong bài diễn văn mừng chiến thắng ông Trump nhấn mạnh:

“Tôi muốn nói với cộng đồng thế giới rằng trong khi chúng ta sẽ luôn đặt lợi ích của nước Mỹ trước tiên, chúng ta sẽ đối xử công bằng với tất cả mọi người, với tất cả mọi người, tất cả mọi người ở tất cả các quốc gia. Chúng ta sẽ tìm một tiếng nói chung, chứ không phải lòng hận thù, sự hợp tác chứ không phải xung đột.”

Lâu nay nhiều nước vẫn xem Mỹ như một cường quốc có bổn phận phải trợ giúp các quốc gia nhỏ hơn. Để giữ vai trò nước lớn các chính phủ Mỹ trước đây đã thực sự hy sinh quyền lợi người Mỹ.

Ông Trump nhấn mạnh cần đối xử công bằng cho người Mỹ cũng như mọi người ở tất cả các quốc gia, đây sẽ là chìa khóa cho chính sách đối ngoại của chính phủ Trump trong những ngày sắp tới.

Nước Mỹ sẽ tiếp tục là cường quốc hàng đầu trên thế giới, cuộc cách mạng hệ thống chính trị của ông Trump ảnh hưởng thế nào đến thế giới là câu hỏi còn mở vì tùy thuộc rất nhiều vào kết quả của những thay đổi tại Hoa Kỳ.

Nguyễn Quang Duy

Melbourne, Úc Đại Lợi

10/11/2016

VĂN HÓA & CON NGUỜI LM NGUYỄN VĂN KHẢI PHẦN 4

VĂN HÓA & CON NGUỜI LM NGUYỄN VĂN KHẢI PHẦN 3

VĂN HÓA & CON NGUỜI LM NGUYỄN VĂN KHẢI PHẦN 1

VĂN HÓA & CON NGUỜI LM NGUYỄN VĂN KHẢI PHẦN 2

Hồng Kông Yếu Tố Thiên Thời - Nguyễn Đạt Thịnh

Giá Trị Tinh Thần Lập Hiến Việt Nam Cộng Hòa. Nguyễn Quang Duy

Nền Cộng Hòa non trẻ của miền Nam Việt Nam đã chấm dứt vào 30 tháng 4 năm 1975, nhưng giá trị tinh thần cộng hòa vẫn tồn tại cho đến ngày nay.

Nhân kỷ niệm 60 ngày bản Hiến pháp Đệ Nhất Cộng Hòa ra đời ngày 26-10-1956 xin được ôn lại các giá trị có thể học hỏi từ tinh thần lập hiến Việt Nam Cộng Hòa.

 

Hiến Pháp 1956

Ngày 26/10/1955 Thủ tướng Ngô Đình Diệm chính thức thông báo kết quả Trưng cầu Dân Ý truất phế Bảo Đại, thành lập Việt Nam Cộng hòa, với Hiến ước Tạm thời làm cơ sở pháp lý điều hành quốc gia.

Tháng 3/1956 một Quốc hội Lập hiến với 123 dân biểu được bầu. Đến tháng 7-1956 Quốc Hội bỏ phiếu thông qua bản Hiến Pháp. Ngày 26/10/1956 Hiến Pháp được Quốc Trưởng Ngô Đình Diệm ban hành.

 

Tinh thần lập hiến và dân chủ chưa đủ

Chiếu điều 95 và 96 của bản Hiến pháp 1956, Quốc Hội Lập Hiến tự động trở thành Quốc Hội Lập Pháp và Quốc Trưởng Ngô Đình Diệm trở thành Tổng thống đầu tiên Việt Nam Cộng Hòa.

Lẽ ra hai điều này không nên có vì đã mâu thuẫn với Điều 2 là điều căn bản nhất của thể chế Cộng Hòa: “Chủ quyền thuộc về toàn dân”.

Nói cách khác Quốc Hội Lập Hiến đã tước quyền người dân bầu chọn một Quốc Hội Lập Pháp và một Tổng thống đầu tiên của nước Việt Nam Cộng Hòa.

Điều 3 “Tổng thống lãnh đạo Quốc dân” mang xu hướng suy tôn chức danh Tổng thống. Điều 89 “Không thể sửa đổi hoặc hủy bỏ các Điều 1, 2, 3, 4, và điều này (89) của Hiến pháp.”, Nghĩa là Điều 3 được đặt ngang hàng và được bảo vệ tuyệt đối như Điều 2 “Chủ quyền thuộc về toàn dân”.

Nói cách khác quyền lực tuyệt đối đã được Hiến Pháp trao cho Tổng Thống do đó quyền dân chủ đã bị giới hạn trong Hiến Pháp Đệ Nhất Cộng Hòa.

Trong khi miền Nam đang bị cộng sản đe dọa lẽ ra vai trò của các đảng chính trị và của địa phương phải được đặt hàng đầu, Hiến pháp 1956 lại chỉ tập trung vào Trung ương không hề đề cập đến địa phương, thành phố, tỉnh, xã, thị xã… cũng không đề cập đến vai trò các đảng chính trị.

Thiên thứ 9, quy định việc sửa đổi Hiến pháp, với nhiều bước chặt chẽ. Chương này chỉ thuận lợi cho những chính trị gia đã tham gia guồng máy công quyền, nhưng lại giới hạn cơ hội của dân và của thành phần cấp tiến muốn thay đổi đất nước thông qua việc sửa đổi Hiến Pháp.

 

Tam Quyền Phân Nhiệm

Vai trò và nhiệm vụ của Tổng Thống, của Quốc Hội và của Thẩm phán được nêu rõ trong các Thiên (Chương) ba, bốn và năm của bản Hiến Pháp 1956.

Thiên thứ sáu dành cho Đặc biệt Pháp viện là một tòa án đặc biệt có thẩm quyền xét xử Tổng thống, Phó Tổng thống, Chánh án Tòa Phá án, và Chủ tịch Viện Bảo Hiến, trong trường hợp can tội phản quốc và các trọng tội.

Thiên thứ bảy về Hội đồng Kinh tế Quốc gia do Phó Tổng thống là Chủ tịch có nhiệm vụ trình bày sáng kiến và phát biểu ý kiến về các dự thảo, dự án kinh tế.

Thiên thứ tám về Viện Bảo Hiến nhằm phán quyết về tánh cách hợp hiến của các đạo luật, sắc luật, và quy tắc hành chánh.

 

Kinh Tế Tự Do

Chương hai nêu rõ việc Quốc gia (chính phủ) công nhận và bảo đảm tất cả các quyền tự do cá nhân.

Đặc biệt Điều 20: “Quốc gia công nhận và bảo đảm quyền tư hữu.” Cùng với việc khuyếch trương kinh tế tự do, chiếu theo điều 20 này chính phủ đã có những chính sách vô cùng tích cực.

Lấy thí dụ, chính phủ quy định các loại xe chuyên chở công cộng như xe taxi, xe lam, xe xích lô… cho nhập cảng xe mới và đem bán trả góp cho tài xế. Các loại xe này nhanh chóng trở thành những phương tiện di chuyển thông dụng nhất tại miền Nam.

Chương trình Người cày có ruộng, chính phủ mua lại ruộng đất của điền chủ đem bán lại cho tá điền qua phương cách trả góp.

Ngoài một số hoạt động công ích xã hội, như điện, nước, hàng không,… sinh hoạt kinh tế hoàn toàn tự do. Chính phủ không cạnh tranh với tư nhân. Chính phủ chỉ giữ vai trò khuyết trương kinh tế và bảo đảm tư nhân cạnh tranh một cách công bằng và hợp pháp.

Ngay trong giáo dục Chương trình tư thục được chính phủ khuyến khích và nâng đỡ. Nhờ đó chia sẻ gánh nặng với chính phủ và đã đào tạo nhiều thế hệ thanh niên sẵn sàng đóng góp cho quốc gia dân tộc.

Chính phủ còn cho thành lập các khu kỹ nghệ như Thủ Đức, An Hòa, Nông Sơn, … nhiều nhà máy được xây dựng như nhà máy xi măng Hà Tiên, nhà máy thủy điện Đa Nhim, nhà máy vải sợi Vinatexco Đà Nẵng, Vimytex Sài Gòn, Nhà máy thủy tinh, mỏ than Nông Sơn…

Các quốc gia khác sau khi giành được độc lập đều có khuynh hướng bảo vệ thị trường, chính phủ trực tiếp làm kinh tế, quốc hữu hóa công xưởng, đề ra các chính sách bảo vệ thị trường.

Trong khi miền Nam lại theo kinh tế tự do nên kinh tế và kỹ nghệ đã phát triển nhanh hơn các quốc gia trong vùng.

 

Hòa giải tranh chấp lao công

Thiên thứ bẩy về Hội đồng Kinh tế Quốc gia mà hội viên gồm các nghiệp đoàn và các ngành hoạt động kinh tế, các tổ chức hoạt động xã hội liên hệ với kinh tế và các nhà kinh tế học.

Chính phủ cũng đề ra chính sách dung hòa quyền lợi giữa chủ và thợ, giảm thiểu các tranh chấp lao công, khiến cho xã hội hài hòa cùng nhau phát triển sản xuất nâng cao đời sống vật chất và tinh thần.

Đây là một điểm son của của xã hội miền Nam, nhờ đó cộng sản không thể lợi dụng biến các cuộc biểu tình đình công đòi hỏi quyền lợi của giới thợ thuyền thành những cuộc biểu tình chính trị.

 

Tinh thần nhân bản, khai phóng và dân tộc

Trong lời mở đầu Hiến Pháp nêu rõ: “…dân tộc ta sẵn sàng tiếp nhận các trào lưu tư tưởng tiến bộ để hoàn thành sứ mạng trước đấng Tạo hóa và trước nhân loại là xây dựng một nền văn minh và nhân bản bảo vệ phát triển con người toàn diện.”

Nhìn chung Hiến Pháp 1956 xây dựng trên tinh thần nhân bản, khai phóng và dân tộc, tinh thần này được tiếp tục duy trì trong Hiến Pháp 1967.

 

Hiến Pháp 1967

Sau đảo chánh 1-11-1963, miền Nam bị đẩy vào tình trạng khủng hoảng chính trị. Các chính phủ quân sự và dân sự liên tiếp được thành lập. Để có cơ sở pháp lý mỗi chính phủ đã ban hành Hiến Chương riêng.

Mãi đến tháng 9/1966, một Quốc Hội Lập Hiến gồm 117 Dân biểu được bầu ra. Một Ủy ban soạn thảo Hiến pháp được thành lập rút ưu khuyết điểm Hiến Pháp 1956, nghiên cứu và tham vấn nhiều bản Hiến pháp các quốc gia khác, đặc biệt là Pháp, Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc.

 

Hiến Pháp 1967 tam quyền phân lập, dân chủ và phân quyền

Ngày 01/04/1967 Hiến Pháp 1967 được công bố theo đó nguyên tắc kiểm soát và đối trọng giữa các nhánh quyền lực được triệt để tuân thủ.

Lập pháp gồm lưỡng viện, hành pháp và tư pháp hoàn toàn độc lập. Vai trò và nhiệm vụ của lập pháp, của hành pháp và của tư pháp được nêu rõ trong các Chương ba, bốn và năm của bản Hiến Pháp.

Để tránh nguy cơ độc tài, Hiến pháp 1967 đặt ra chế độ Tổng thống với Lưỡng viện Quốc Hội và  với chức vụ Thủ Tướng nhằm chia sẻ trách nhiệm và quyền hành của Tổng thống.

Đặc biệt, Chương 5 Điều 70 nêu rõ: “Nguyên tắc địa phương phân quyền được công nhận cho các tập thể địa phương có tư cách pháp nhân như: xã, tỉnh, thị xã và thủ đô.” Các Điều 65, 70, 71, 72, 73, 74, 75 và 114 tạo cơ sở pháp lý cho các chính quyền địa phương.

Chương 6 về vai trò và nhiệm vụ của các Định Chế Đặc Biệt bao gồm Đặc Biệt Pháp Viện, Giám Sát Viện, Hội Đồng Quân Lực, Hội Đồng Văn Hóa Giáo Dục, Hội Đồng Kinh Tế Xã Hội, Hội Đồng các Sắc Tộc.

Vai trò chống tham nhũng của Giám Sát Viện được nêu rõ: “Thanh tra, kiểm soát và điều tra nhân viên các cơ quan công quyền và tư nhân đồng phạm hay tòng phạm về mọi hành vi tham nhũng, đầu cơ, hối mại quyền thế hoặc phương hại đến quyền lợi quốc gia.”

 

Chính Đảng và Đối Lập

Chương 7 về Chính Đảng và Đối Lập, nền Đệ Nhị Cộng Hòa khuyến khích việc tiến tới chế độ lưỡng đảng đối lập như sau:

Điều 99

1- Quốc Gia công nhận chánh đảng giữ vai trò thiết yếu trong chế độ dân chủ.

2- Chánh đảng được tự do thành lập và hoạt động theo các thể thức và điều kiện luật định.

Điều 100 - Quốc Gia khuyến khích việc tiến tới chế độ lưỡng đảng.

Điều 101 - Quốc Gia công nhận sự định chế hóa đối lập chính trị.

Điều 102- Một đạo luật sẽ ấn định quy chế chánh đảng và đối lập chính trị.

Sinh hoạt chính trị ở miền Nam cho đến 30-4-1975 đã chiụ nhiều ảnh hưởng chủ trương lưỡng đảng đối lập, các đảng Khối hay chính trị gia đã hình thành những liên kết đối lập về đường lối và chánh sách quốc gia.

Thêm vào đó để tránh tình trạng Quân Đội cấu kết với các đảng phái chính trị làm đảo chánh, Chương 2, Điều 23 cấm “Quân nhân tại ngũ không được sinh hoạt đảng phái”.

 

Hữu sản hóa nhân dân

Điểm mạnh nhất của mô hình Đệ Nhất Cộng Hòa là phát triển kinh tế tự do, điểm mạnh này đã được tiếp tục trong thời Đệ Nhị Cộng Hòa. Về Công Nghiệp, Khu Kỷ Nghệ Biên Hòa là một thành tựu phát triển vào bậc nhất trong vùng Đông Nam Á. Mặc dù chiến tranh kinh tế và kỹ nghệ miền Nam vượt hẳn các quốc gia trong vùng.

Điểm đặc biệt của Hiến Pháp 1967 Điều 19 phần 2 “Quốc Gia chủ trương hữu sản hóa nhân dân” và Điều 22 “Quốc Gia chủ trương nâng cao đời sống nông dân và đặc biệt giúp đỡ nông dân có ruộng đất canh tác.” Sự thành công của chánh sách Người Cày Có Ruộng và Chương trình cơ giới hóa nông nghiệp chính là nhờ các điều khoản nói trên.

 

Hiến pháp nhân bản, khai phóng và dân tộc

Thừa kế tinh thần Đệ Nhất Cộng Hòa, Hiến pháp 1967 lấy nhân bản, khai phóng và dân tộc làm quốc sách. Điều 11 ghi rất rõ “Văn hóa giáo dục phải được đặt vào hàng quốc sách trên căn bản dân tộc, khoa học và nhân bản.”

Điều 2 phần 2 nêu rõ tinh thần cộng hòa “Quốc Gia chủ trương sự bình đẳng giữa các công dân không phân biệt nam nữ, tôn giáo, sắc tộc, đảng phái. Đồng bào thiểu số được đặc biệt nâng đỡ để theo kịp đà tiến bộ chung của dân tộc.”

 

Các điểm nổi bật

Nhìn chung Hiến pháp 1967 vừa ngắn gọn, rõ ràng, vừa nêu rõ chính phủ phải bảo đảm những quyền tự do căn bản, kể cả quyền đối lập chính trị. So với các quốc gia trong vùng Đông Nam Châu Á cùng thời, Hiến pháp 1967 chỉ rõ sự tiến bộ vượt bực của Việt Nam Cộng Hòa.

Còn so với thực tế Việt Nam Cộng Hòa có một số đặc điểm nổi bật như:

1.  Các quyền tự do căn bản đã được chính phủ bảo đảm, đặt biệt là quyền tư hữu;

2.  Xây dựng được một nền dân chủ tam quyền phân nhiệm, phân lập và phân quyền;

3.  xây dựng thành công một nền văn hóa giáo dục, lấy nhân bản, khai phóng và dân tộc làm căn bản;

4. tôn giáo, văn học, văn nghệ, nghệ thuật phát triển;

5. báo chí tự do;

6. theo kinh tế thị trường tự do;

7. nhưng vẫn bảo đảm được công bằng xã hội và dân sinh như y tế đại chúng hay thực hiện luật Người Cày Có Ruộng;

8. một xã hội dân sự phát triển.

Kinh nghiệm thế giới cho thấy các yếu tố trên là căn bản trong việc phát triển quốc gia. Nghĩa là nếu miền Nam không rơi vào tay cộng sản thì Việt Nam Cộng Hòa sẽ không thể kém xa các quốc gia Đông Nam Châu Á như hiện nay. Nếu không nói là sẽ vượt trội hơn nước người.

Tinh thần lập hiến và thượng tôn pháp luật pháp thời Việt Nam Cộng Hòa vẫn còn đó và sẽ được học hỏi kế thừa khi Việt Nam có tự do dân chủ.

Nguyễn Quang Duy

Melbourne, Úc Đại Lợi

25-10-2016

Mối Tình Bông Bưởi - Nguyễn Kim Dục

Tác-giả sinh năm 1938, cựu sĩ-quan an-ninh quân-đội, sang Mỹ theo diện H.O1. năm 1990, hiện đã về hưu, an-cư tại Westminster. Ông dự Viết Về Nước Mỹ từ năm 2008, đã góp nhiều bài viết giá-trị, từng nhận giải đặc-biệt. Sau đây là bài viết mới nhất.

                                                     * * *

   Chuyện xảy ra hồi tôi còn ở tù ngoài Yên-Bái, lúc đó quân đội còn quản lý, chúng tôi do đoàn 776 trách nhiệm. Trại tôi khoảng ba trăm người, cấp bậc đại-úy ở gần đường cái khoảng 3 cây số, còn trại cấp bậc thiếu- tá thì ở sâu hơn nữa, còn cấp bậc trung-tá ở xa thêm trong rừng. Trong ba trăm người đó họ chia ra từng đội mỗi đội 30 người, rồi từ đó họ phát dụng cụ lên rừng chặt cây về làm cột và chặt nứa về làm mái nhà dựng lều láng mà ở! Tức là khi chúng tôi ra chỉ là bãi đất trống không có nhà cửa trang trại gì cả, tự tay tù xây dựng lên, nhiều người mất tinh thần, ban đêm lấy thuốc ở nhà mang đi tự-tử chết, thế là hôm sau họ kiểm tra đồ cá nhân của mọi người, họ thu hết thuốc men mà tù đem theo! Hậu quả là sau này nhiều anh bệnh chết, vì không có thuốc!!! Sống ở nơi rừng thiêng nước độc anh em bị sốt rét nhiều mà trại chỉ có độc một món thuốc Xuyên-tâm-liên bệnh gì cũng phát cho uống, thôi thì phước chủ may thầy!!!

   Thời gian sau, các láng trại cũng dựng xong và làm thêm hội trường để lên đó học tập, nào là chính sách khoan hồng của nhà nước, Đế Quốc Mỹ là tên sen đầm quốc-tế, ngụy quân ngụy quyền là tay sai của Đế-Quốc Mỹ, các anh đã cầm súng chống lại cách-mạng, tội các anh trời không dung đất không tha, chỉ đem ra bắn mới hết tội! Nhưng nhà nước ta đã tha mạng sống cho các anh và tạo điều kiện cho các anh học tập tốt, lao động tốt! DDể sớm về sum họp với gia đình!!!

   Sau đó họ phân công tôi đào giếng lấy nước uống, đội đào ao thả cá, đội làm rẫy để trồng khoai trồng sắn, đội mộc lên rừng chặt cây to về xẻ ra làm bàn ghế! Riêng tôi ở trong đội chăn nuôi được bố trí đi chăn trâu, vì què chân chỉ đi chăn một con thôi, còn những anh kia thì hai con, ba con! Đi chăn trâu thuộc thành phần tự giác muốn đi đâu thì đi, không có vệ binh vác súng AK đi kèm theo đội! Tốp chăn trâu, tôi thân với anh Quang, đại-úy không quân, cao ráo đẹp trai!!! Đại-úy chúng tôi gọi là bò tam, bò nhất là thiếu-úy, bò lục là đại-tá! Phải gọi như vậy để tránh, họ không cho chúng tôi dùng cấp bậc cũ!!! Dùng bò nói lên cám cảnh của chúng tôi hiện tại, thân phận như trâu bò, còn bò nhí là các anh hạ sĩ-quan an-ninh tình-báo, cảnh-sát đặc-biệt cũng bị đưa lên miền thượng-du Bắc-Việt!!!

   Toán chăn trâu không phải lệ thuộc vào giờ giấc, sáng dắt trâu ra khi trời sập tối thì dắt trâu về chuồng! Hằng ngày cho nó ăn no tắm rửa đàng hoàng rồi mới cho về!!! No đói, thì làm sao phân biệt được thành ra hàng ngày dắt trâu ra rừng, cột trâu lại lo cho thân mình trước đã, đi tìm đồ cải thiện. Từ này họ cũng đặt chỉ được cải thiện linh tinh, nghĩa là đi tìm rau má rau tàu bay, rửa sạch ăn sống, ăn vào cho no bụng!!! Bọn chăn trâu chúng tôi đâu thèm để ý đến các món đó, phải "cải-thiện" những món cao-cấp hơn, bằng cách đi câu cá hay đột kích vào các rẫy sắn và ngô của trại để thu hoạch, không dám vào rẫy của người Thượng sợ bỏ mạng nơi sa trường! Hồi trước khi đi tù tôi đã tiên liệu. Pháp có câu "Comander c'est prevoir" (chir-huy phải  tiên-liệu), nên tôi đã sắm một mớ dây cước và lưỡi câu cho vào hành trang đi tù, thế là bây giờ có dịp thi thố! Tôi có cái mã đi câu sát cá lắm!!!

   Rừng ở đây có những con suối chảy dài vô tận, suối cạn không có sâu trông thấy đáy, nhìn chả thấy con cá nào! Nhưng dọc theo bờ suối có những cái hang tôi biết trong đó sẽ có cá lóc. Tôi đi kiếm mấy con nhái móc vào lưỡi câu nhắp nhắp trên miệng hang mấy cái, cu cậu ở trong miệng hang phóng ra bụp một cái! Tôi giật lên, tay rung rung muốn ghị lại giật mạnh lên con cá lóc bằng bắp tay vung lên cao vút trên trời, cảm giác ngập tràn sung sướng, chả trách hồi ông Thiệu còn làm tổng thống, quan nhất nước nhà ta thường ra Côn-Đảo câu cá, tôi có thằng bạn cùng khóa tên Mai-Năng-Căn không biết làm chánh đảo hay phó đảo, mỗi lần tổng thống ra phải chuẩn bị đồ nghề cho Ngài đi câu, thằng bạn tôi cho biết mấy ông cố vấn tối om đi theo tổng thống bảo kiếm một con cá lớn móc vào cần câu để dưới nước để lát nữa tổng thống giật lên chụp hình khoe thành tích! Không ngờ cả bọn bị dũa te tua: Dẹp đi đừng làm trò khỉ, đi câu là tìm cảm giác mạnh khi cá cắn câu, chứ móc sẵn cá vào giật lên còn hứng thú gì nữa!!! Thật vậy, khi giật lên cá đã mắc câu người tê tê cả toàn thân không sao tả xiết!!!

   Khi câu đủ số lượng rồi, chúng tôi đã chuẩn bị bao diêm và muối, thế là đốt lửa lên sau khi rửa sạch xát muối, cắm cá trên cái cây rồi nướng trui vàng um ăn béo ngậy, phải ăn cho hết; nếu đem vào trại sợ bể ổ! Đi tù mà có bữa ăn như vậy kể như hoàng gia rồi, chả bù các anh em đi theo đội lao động có aka đi kèm thì làm sao cải thiện được! Nên đói rã họng, đói vàng da!!!

   Trên đường chúng tôi dắt trâu đi ngang qua có cái nhà sàn của người Thượng, cũng không biết họ là người Tày, người Mường hay người Thái Trắng? Tôi nghĩ là Thái Trắng, vì có cô gái khoảng trên hai mươi hằng ngày cứ ra đứng Cô Thái da trắng xinh đẹp ngày nào cũng thấy đứng đó như để chờ chúng tôi đi ngang qua! Mà mắt cô thì luôn luôn hướng về anh bạn tôi một cách say đắm!!! Anh bạn gà tồ chẳng để ý gì cả, nhưng với con mắt cú vọ méo mó nghề nghiệp của tôi, tôi biết là nàng đã cảm anh chàng này rồi, vì chàng hàng ngày nhờ kiếm, ăn được nên người không còn thân tàn ma dại nữa!!!

   Trong đầu tôi làm việc căng thẳng phải bày binh bố trận sao cho hợp lý hợp tình để đối phương vào tròng mà không nghĩ là bị sắp đặt!

     - Ê Quang ngày mai mày dắt trâu đi lối khác đừng qua lối này nhá.

     - Chi vậy!

     - Thi hành trước khiếu nại sau!

   Hắn đứng nghiêm chào tay nói "Tuân lệnh."

   Tôi quay đi không dám cười vì điệu bộ của hắn.

   Ngày mai tôi dắt trâu đi qua nhà nàng, mặt nàng ngơ ngác cố tìm xem hắn có đi sau không nhưng thất vọng mặt buồn xo trông thấy rõ, tôi cứ bơ đi như không có chuyện gì!

   Chiều trở về trại gặp hắn tôi nói:
 
     - Chắc như bắp!

     - Gì nữa?

     - Ngày mai mày cũng đi lối ấy cho tao!

     - Lại giở trò gì nữa với tao vậy?

     - Yên chí lớn ngày mai có ăn!

   Mặt hắn sáng lên:

     - Thật không?

     - Bảo đảm 32 phần dầu!

   Ngày hôm sau, đi qua nhà nàng tôi với khuôn mặt nhu đưa đám làm nàng thất kinh hồn vía thật, bạo dạn bước ra hỏi tôi với cái giọng lơ lớ của người dân tộc:

     - Cái anh gì đi với anh đâu rồi?

     - À cô hỏi anh Quang thường đi với tôi phải không?

     - Đúng rồi.

     - Anh ấy bị bệnh!

     - Trời ơi, có sao không?

   Tôi liếc trước nhà cô ấy có cây bưởi sai trái, tôi phịa ra liền:

     - Nó bị cảm khô cổ họng khát nước đòi uống nước chanh, mà trong trại tôi không tìm ra quả chanh nào cả thật tội nghiệp nó!

   Liếc chung quanh không thấy ai cô chỉ tôi lại cái bụi đằng kia, anh ngồi đó lát nữa tôi ra gặp lại! Nghĩ bụng chết con rồi con ơi gặp tụi ma đầu cho vào tròng chỉ có thác thôi!!!

   Lúc sau nàng đem ra một bịch gồm 4 trái bưởi, gọi là bưởi vì trái lớn, còn bòng thì trái nhỏ.

     - Anh đem về trại cho anh ấy ăn đi!

     - Tôi còn phải chăn trâu chiều tôi mới về trại được!

     - Trời ơi khổ cho anh ấy quá! Anh hỏi anh ấy có còn gì nữa không?

     - Để tôi nói lại mai có gì tôi sẽ cho cô biết sau!

   Tôi đem chiến lợi phẩm đi ngược lại để gặp Quang và hai đứa ăn hết một lúc bốn trái bưởi!

     - Mày hay thật, ngày mai tao đi với mày được chưa?

     - Chưa!

     - Sao vậy?

     - Để tao nghĩ cách làm ăn dài dài!!!

     - Con lạy bố, tội người ta!

     - Nó mê mày thật mà! Mày phải đối xử tử tế với nó, không có chết với tao!!!

   Ngày hôm sau, tôi lại đi qua cái nhà sàn của người Thượng, cô gái vẫn đứng ở cửa chờ đợi! Tôi lại gần nói:

     - Cám ơn cô hôm qua nhờ có mấy quả bưởi của cô, người bạn của tôi đã ăn một cách ngon lành và đã khỏi bệnh, nó nói với tôi cám ơn cô!

     - Khỏi rồi, sao không đi lao động?

     - Vì nó còn yếu lắm không đi vững!

     - Anh cứ đi chăn trâu, đi độ trưa trở lại tôi có cái này gởi cho anh ấy!

     - Cám ơn cô, tôi hỏi kháy sao cô lo cho bạn tôi quá vậy? Nàng bẻn- lẻn không nói gì được!

   Trưa trở lại nàng đưa cho tôi một bịch, theo phép lịch sự tôi cầm lấy không dám mở ra xem trong đó có cái gì; chỉ nói cám ơn cô lát nữa tôi sẽ đưa cho bạn tôi!

   Mong anh ấy hết cái bịnh!

  Tôi đi ngược lại phía bạn, gặp nó.
 
     - Mày dở ra xem nó cho cái gì?
 
   Một nắm xôi trắng và nữa con gà luộc, thêm gói muối tiêu thật là cảm động! Hai thằng đớp liền tại chỗ, nó phê làm sao vì lâu quá ở trong trại chỉ cho ăn bo-bo và sắn khô thay cơm! Đúng là yến tiệc!!!

     - Mai tao đi về phía mày được chưa?

   Thấy tôi không trả vốn trả lời gì cả, hắn tiếp lại định dở trò gì nửa hả?

     - Thôi được mai mày đi với tao, gặp nàng phải vui vẻ cám ơn sự quan tâm đã lo cho mày mấy ngày qua! Tao sẽ lãng ra chổ khác để hai đứa tự do nói gì thì nói. Ăn thua tài ăn nói của mày có thể rủ nàng đi sâu vào trong rừng tao ở ngoài này canh cho! Khi có động tịnh gì tao sẽ chắp hai tay lại thổi như tù-và thì dang ra mỗi người núp một nơi, không thì chết cả đám!!!

     - Mày làm như dễ ăn lắm!

     - Nó lậm lắm rồi không có làm gì mình có ăn mấy ngày nay! Mà tao dặn kỹ có xào thì xào khô, không được tới bến! Nó ễnh cái bụng ra thì mọt gông, tao cũng vạ lây!
 


     - Tao làm tao chịu, việc gì liên quan đến mày!

     - Họ khép tao vào cái tội vẽ đường cho hươu chạy! Tao thấy tao ngu quá, trong đời có 4 cái ngu mà tao chiếm 2 cái là làm mai và gác cu!!!

     - Thôi mà đồng lao cộng khổ!!!

     - Ê mày sắp đến 2 tháng 9 rồi là ngày lễ Độc-lập, cả trại nghỉ cả và  làm trâu bồi dưỡng chỉ có bọn mình chăn nuôi phải đi làm, hôm đó mày  coi trâu cho tao để tao đi thám-sát địa-thế!

     - Mày lúc nào cũng méo mó nghề nghiệp.

     - Thật mà, có ăn!

     - Lúc nào cũng nghĩ đến ăn!

     - Đói rã họng không nghĩ đến ăn thì nghĩ cái gì?

   Cộng-sản nó đày đoạ cả nước bằng cách thắt bao tử người dân nào là đổi tiền, cướp hết tài sản của mọi người, đánh tư sản mại bản, cho đi vùng kinh tế mới, tịch thu nhà cửa tài sản để không còn phương tiện tìm cách chống đối! Lo miếng ăn chưa xong nghĩ gì chống phá!!!

   Rồi đến ngày 2 tháng 9 mấy anh nuôi dắt con trâu già ra suối lớn làm  thịt! Từ trại ra suối lớn dài khoảng một cây số, tôi biết khi khiêng thịt về thế nào họ cũng dấu một mớ ở chỗ nào đó để làm của riêng, rồi ra lấy sau! Tôi phải đi điều nghiên xem họ dấu chỗ nào để phổng tay trên, nghĩ rằng họ mất cái này sẽ kiếm cái khác! Đây rồi chỗ này vừa vắng vẻ có nhiều bụi rậm dễ cất dấu!!! Tôi tìm một bụi rậm cách xa đường ngồi rình, gần một giờ sau thấy hai người khiêng một sọt thịt trâu ngừng gần chỗ tôi núp. Tôi khoái quá suýt la lên vì phán đoán của mình như để! Một thằng nói mày đứng cảnh giác cho tao giấu. Đợi cho chúng đi khuất một lúc lâu tôi mới lại thu chiến lợi phẩm đem về khoe chiến tích với bạn! Hai đứa đốt lửa lên tôi thấy thịt nhiều quá bàn với bạn hay là cắt cho nàng một phần coi như có qua có lại và nói đừng cho ai biết!

   Thời gian lặng lẽ trôi, một hôm hắn nói với tôi:

     - Ê Dục tao có chuyện buồn!

     - Gì nữa!

     - Hôm qua tao mới nhận được thư của Mẹ tao cho biết vợ tao giao hai đứa con cho bà nội và đi lấy chồng khác!

   Nghe tin này tôi lịm người đi buồn cho bạn, nhưng chả trách người đàn bà vì hoàn cảnh mà phải bước đi bước nữa! Làm sao đợi chờ người tù không bản án, tù dây thung chả biết ngày nào ra!!!

   Tôi an ủi bạn đừng buồn nữa, viết thư về cho Mẹ, Mẹ cố gắng giúp con chờ ngày con về sẽ phụ Mẹ lo cho các cháu!!!

   Trong lúc này tôi cũng không dám đả động đến  "Mối tình bông bưởi" sợ nó sốc, để chờ cho nó nguôi đi nỗi buồn rồi mới tính!

   Thế rồi chuyển trại tôi thuộc diện an ninh tình báo gom lại đưa về  trại Nam-Hà (Ba Sao) do công an quản lý! Hai đứa mất liên lạc từ đó!!!

   Năm 85 ra tù tôi về Sài-Gòn cố hỏi thăm tin tức về nó cũng mù tịt luôn! Đến năm 90 thì sang Mỹ theo diện Hát Ô cố tìm nó mà cũng không được! Coi như Mối Tình Bông Bưởi không có đoạn kết!!!

   Mãi năm 1992 ông mới lò dò sang Mỹ! Lúc đó mới biết Mối Tình Bông Bưởi có cái hậu của nó, người con gái Thượng năm xưa đã lột xác rồi, không còn một dấu tích gì của dĩ vãng! Người ta bảo gái môt con trông mòn con mắt!!! Chị chỉ nói với tôi cám ơn anh nhiều lắm.

   Ông chồng quay sang nói với tôi khi mày đi rồi tao chới với không biết xoay sở làm sao? Bây giờ vợ bỏ đi rồi bỏ lại hai đứa con chơ vơ không ai chăm sóc, tao thật điên đầu; nhưng lúc đó ngoài tầm tay của tao! Sau đó, tao cho nàng biết để xem phản ứng như thế nào? Thấy nàng tội nghiệp cho hoàn cảnh của tao! Tao bảo nàng, thằng Duc nó đi rồi mai mốt chắc anh cũng phải đi! Anh muốn chắc một điều và phải nói ra là em có chịu lấy anh không? Nàng nói em là gái Thượng quê mùa sợ anh chê! - Không có đâu!!! Đây, anh đưa cái nhẫn này cho em để làm tin, cái nhẫn này lâu nay anh đã dấu được vậy em giữ lấy khi nào ra tù anh sẽ trở lại đây cưới em! Nàng ôm tao khóc sướt mướt anh đi rồi nhớ viết thư cho em, em cũng biết tiếng Việt!


   Năm 1982 tao được thả về nhà trình bày với Mẹ, xin Mẹ cho tiền ra cưới nàng! Lúc đó tao về Cần-Thơ không gặp được mày, tao chắc mày cũng chưa được ra!
   Sao sang đây quả đất tròn anh em mình lại gặp nhau! Không ngờ Mối Tình Bông Bưởi có cái hậu của nó, hai đứa mày lấy được nhau tao mừng lắm!

  Nguyễn-Kim-Dục